หนังสือ: Amazing Decisions (เศรษฐศาสตร์พฤติกรรม)
เขียนโดย: Dan Ariely

เล่มนี้เรียกได้ว่าเป็นหนังสือการ์ตูนช่องที่อ่านง่ายได้สาระดีเลยค่ะ (ตอนแรกที่ซื้อมาแอบคิดว่าเป็นหนังสือปกติ เปิดมาเป็นการ์ตูนก็เงิบนิดนึง แต่เนื้อหาใช้ได้เลย)

สารบัญหนังสือ

• บทที่ 1 : โลกสองใบที่แตกต่างกัน
• บทที่ 2 : เจาะลึก
• บทที่ 3 : การให้ของขวัญ
• บทที่ 4 : ในที่ทำงาน
• บทที่ 5 : ความเต็มใจที่จะทำงานและแรงจูงใจในตลาด
• บทที่ 6 : เดินเข้าสู่ตลาดและหาทางกลับออกมา
• บทที่ 7 : สมบูรณ์หรือไม่สมบูรณ์
• บทที่ 8 : เรื่องใหญ่
• บทที่ 9 : บทสรุป

ตัวอย่างบางตอนจากหนังสือ

บทที่ 1 โลกสองใบที่แตกต่างกัน : ทุกคนล้วนอาศัยอยู่บนโลกสองใบที่แตกต่างกันอย่างสิ้นเชิง โลกใบแรกถูกปกครองโดยบรรทัดฐานทางการตลาด ส่วนโลกอีกใบถูกปกครองโดยบรรทัดฐานทางสังคม

“บรรทัดฐาน” คือหลักการที่กำหนดว่าควรทำพฤติกรรมแบบไหนในสถานการณ์หนึ่งๆ

ชีวิตบนโลกแห่งบรรทัดฐานทางการตลาดเป็นยังไงกันบ้างนะ?
การแลกเปลี่ยนบนโลกใบนี้จะเกิดขึ้นระหว่างคู่ค้าไม่ใช่เพื่อน มีการวิเคราะห์ต้นทุนและผลประโยชน์อย่างรอบคอบ ทุกคนต่างสนใจผลประโยชน์ของตัวเองเป็นอันดับแรก

บนโลกแห่งบรรทัดฐานทางสังคมที่แสนอบอุ่น…
สิ่งสำคัญอันดับแรกคือการสร้างและรักษาความสัมพันธ์ทางสังคม บนโลกใบนี้ไม่มีใครลงทุนเพื่อหวังผลตอบแทนแบบทันทีทันใด การตอบแทนจะเกิดขึ้นโดยธรรมชาติ

สิ่งนี้สำคัญอย่างไร?
การเลือกว่าจะใช้แรงกระตุ้นแบบไหน

• การขอให้ผู้คนทำภารกิจโดยไม่พูดถึงเรื่องเงิน จะกระตุ้นพลังงานของบรรทัดฐานทางสังคมที่ว่า เราทุ่มเททำด้วยความเต็มใจเพราะเรามีเจตนาที่ดี
• ทันทีที่มีเรื่องเงินเข้ามาเกี่ยวข้อง (แม้จะแค่ 10 เซนต์) มันก็กลายเป็นการทำงานแลกค่าแรงและผู้คนก็จะทุ่มเทตามจำนวนเงินที่ได้รับ

บทที่ 2 เจาะลึก

ในโลกทางตลาด คุณรู้แน่ชัดว่าคนอื่นมีความสัมพันธ์กับคุณยังไง เช่น พวกเขาซื้อหรือขายบางอย่างกับคุณ ไม่ก็ทำงานกับคุณเพื่อบรรลุเป้าหมายร่วมกัน

ขณะที่โลกทางสังคมซับซ้อนกว่านั้น โดยเต็มไปด้วยความสัมพันธ์แบบเพื่อน ครอบครัว คนรัก และเพื่อนร่วมงาน ความสัมพันธ์จะไม่ได้ขึ้นอยู่กับเงินอีกต่อไป แต่จะขึ้นอยู่กับสิ่งที่เป็นรูปธรรมน้อยกว่า เช่น ความรัก ความปรารถนาที่จะเป็นส่วนหนึ่ง หรือการแสวงหาอำนาจทางสังคม

คำถาม : แล้วเราจะทำให้โลกทั้งสองใบนี้ดำเนินไปอย่างสอดคล้องกันได้ยังไงล่ะ จะเกิดอะไรขึ้น ถ้าความสัมพันธ์ในสองโลกขัดแย้งกัน?

คำถามนี้อาจจะไม่มีคำตอบครอบจักรวาล แต่สิ่งที่หนังสือแนะได้คือ ให้เริ่มจากการพิจารณาว่า ในแต่ละสถานการณ์บรรทัดฐานไหนมีความสำคัญมากกว่า เช่น

กรณีแรก: คุณคงรู้ดีว่าการทำธุรกิจกับเพื่อนเป็นเรื่องที่เสี่ยงมากทีเดียว เวลามีเรื่องเงินเข้ามาเกี่ยวข้องกับความเป็นเพื่อน มักมีฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งเสียความรู้สึกเสมอ บางครั้งก็เป็นการดีกว่าถ้าคุณจะช่วยเหลือเพื่อนด้วยการให้เวลากับพวกเขาหรือเลี้ยงข้าวแทนที่จะช่วยด้วยเงิน

กรณีสอง: ถ้าอยากให้ความรักเดินหน้าไปด้วยดี ก็ต้องสนใจเรื่องเงินน้อยลง แล้วหันไปใส่ใจความรู้สึกมากขึ้น เพราะความรักไม่ใช่สัญญาทางธุรกิจ นอกจากนี้ เราจะรับมือกับชีวิตแต่งงานได้ดีขึ้นเมื่อเข้าใจว่า เราไม่สามารถคาดการณ์ทุกอุปสรรคหรือทุกผลประโยชน์ ดังนั้น จึงควรให้โดยไม่คาดหวังว่าจะได้รับสิ่งแลกเปลี่ยนที่เท่าเทียมกันกลับมา

บทสรุป : การเข้าใจบรรทัดฐานทางตลาดและบรรทัดฐานทางสังคม จะช่วยให้เราสามารถตัดสินใจได้ดีขึ้นในหลายสถานการณ์เลย

ถ้าเป้าหมายคือการแลกเปลี่ยนทางการเงิน บรรทัดฐานทางตลาดถือเป็นทางเลือกที่ดี แต่ถ้าเป็นเรื่องชีวิตส่วนตัวและความสัมพันธ์กับคนใกล้ชิด การยึดถือบรรทัดฐานทางสังคมย่อมได้ผลดีที่สุด

อ่านมาจนถึงตรงนี้ รู้สึกหนังสือเล่มนี้น่าสนใจกันรึเปล่าคะ
หากเป็นเช่นนั้น สามารถไปช้อปหนังสือเล่มจริงกันได้ที่ลิงค์ด้านล่างเลยค่าา 🙂